در این مقاله قصد داریم که بازار بورس را به شما عزیزان به صورت مفهومی و بسیار کلیدی توضیح دهیم.

تعریف بازار بورس : بازار سازمان یافته‌ای که شما در آن میتوانید خرید و فروش (کالا،اوراق بهادر،اوراق مشتقه) را انجام بدید.شاید این سوال براتون پیش بیاید که اصلا چی باعث پیدایش بازار بورس شده است؟ علت پیدایش بازار بورس یا همان فلسفه پیدایش بازار بورس این است که بتوانند یک بازار را به صورت ایمن،منسجم،قانونمند، پیوسته و شفاف را ایجاد کرده که بتوان در آن سرمایه های ریز و کلان را جمع‌آوری کنند که اصلا مبنای بورس بر پایه‌ی شراکت و سود است این بر این معناست که فرد میتواند با خرید سهام یک شرکت در سود آن شرکت سهیم باشد و از قیمت سهام آن نیز بهره‌مند شود و همچنین میتواند در جلسات آن شرکت که در مجموعه‌های عمومی شرکت برگزار میشود شرکت کند و تصمیمات شرکت صاحب نظر باشد.

انواع بازار بورس:

انواع بازارهای بورس:

1- بورس کالا: در بورس کالا که همانطور از نام آن پیدا است کالاهای فیزیکی مانند فلزات،مواد مرتبط به نفت و پتروشیمی، محصولات کشاورزی و … را با قرارداد های استاندارد خرید و فروش میکنند که قیمت آنها بستگی به عرضه و تقاضا است.

2- بورس اوراق بهادر: در بورس اوراق بهادر سهام شرکت ها در شرایط قانونی و سازمان یافته خرید و فروش میشود.

4- بورس ارز: در بورس ارز هامنطور که از نام آن پیدا است در آن خرید و فروش پول های خارجی انجام میشود.

5- بورس انرژی: بورس انرژی،شامل کالا ها و یا مواد انرژی مانند(نفت،گاز،بنزین،برق) میشود.

6- بورس مسکن: بورس مسکن که به آن بورس املاک هم گفته میشود و در آن کالا هایی مانند خانه،زمین و … خرید و فروش میشود.

حالا چگونه وارد بازار بورس بشویم؟

شما برای ورود به بازار بورس باید یکسری مراحل را طی کنید تا بتوانید در بازار بورس فعالیت خود را آغاز کنید و البته باید این را بدانید که روند ورود به بازار بورس متفاوت است و بستگی به آن بازار بورسی است که شما میخواهید در آن فعالیت کنید که یا بازار بورس ایران است و یا بورس بین‌المللی و …

نحوه ورود و ثبت نام در بازار بورس ایران :

شما باید ابتدا به درگاه های اینترنتی دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کرده و سپس در سامانه سجام مراحل اهراز هویت و ثبت نام را انجام بدید که پس از فرآیند ثبت نام ، یک کد در اختیار شما میگذارند که به آن کد بورس گفته میشود و متشکل از (حرف اول نام‌خانوادگی شما + یک عدد ثابت) که شما برای انجام معاملات در بازار بورس نیاز به این کد بورس دارید.

نحوه ورود و ثبت نام در بازار بورس بین‌المللی:

برای ورود به بازار بورس خارجی یا همان بین‌المللی شما باید در ابتدا یک شرکت واسط پیدا کنید که در ایران به این شرکت ها (کارگزاره بورس) میگویند که در دنیا بورس و ترید به کارگزاری ها میگویند بروکر و این بروکرها یک درگاه برقرار کننده ارطبات بین سرمایه گزار و شرکت فروشنده سهام است.

البته این نکته را فراموش نکنید که هیچ شرکتی در بورس تاسیس نمیشود و صرفا سهام آن شرکت به فروش میرسد و شرکت ها با این کار برای خود کسب سرمایه میکنند!

و حالا پس از ورود به بازار بورس ما به این نیاز داریم که بهترین سهام را برای کسب سود شناسایی کنیم و آن را بخریم.

شناسایی بهترین سهام برای کسب سود!

شما برای پیشرفت در بازار بورس و کسب سود با ضریب بالا باید یکسری نکات اساسی و پایه در رابطه با بازار بورس بدانید تا بتوانید در معاملات خود از آن استفاده کرده و سود خوبی در آن کسب کنید، به نکاتی که برای کسب سود باید آنها را رعایت کنید خوب دقت کنید و مفاهیمی که در پایین به آن اشاره کردیم را با دقت بخوانید.

در همین ابتدای کار به اطلاع شما دوست عزیز میرسانم که هیچ وقت به طور قطعی نمیتوان سهام شرکتی را به طور 100 درصد تضمین کرد که به شما سود کلان و یا اصلا سود برسانند و از این رو شما برای تحلیل آینده آن سهام که اصلا آیا به شما سود میرساند یا ضرر باید یکسری فاکتورها را قبل از خرید سهام آن شرکت در نظر گرفته و آن ها را تحلیل کنید که برای این کار شما میتوانید از شاخص های بازار بورس کمک گرفته و با کمک آنها سهام مورد نظر خود را خریداری کنید.

تعریف شاخص بورس:

به شناخت و تحلیل اعداد و ارقامی که نشان دهنده وضعیت بازار بورس در طول دوره های قبل و جاری میباشد و باید بر اساس آن تصمیم درخرید سهام بگیریم را شاخص بورس میگویند.

و حالا به چند شاخص بورس معرفی میکنیم که با آنها بیشتر آشنا بشید:

1-شاخص کل:

شاخص کل را به شاخصی میگویند که نمایان گر بازدهی کل بازار در طول سالهای کاری آن شرکت است

2-شاخص مالی:

شاخص مالی روند بازدهی و بازخورد مالی آن شرکت ها را نشان میدهد

3-شاخص صنعتی :

روند بازدهی شرکت های غیرسرمایه گذاری که به آن صنعتی میگویند.بازار صنعتی = بازار مالی – بازار کل

4- شاخص 50 شرکت فعالتر:

شاخص 50 شرکت فعالتر شاخصی است که آن 50 شرکت بر اساس وضعیت معامله شرکت ها و نقد شوندگی نصبت به بقیه شرکت ها برتر بودند.

5-شاخص بازده نقدی:

شاخص بازدهی نقدی به شاخصی گفته میشود که بازدهی شرکت ها را به جهت بازدهی سود خالص آن شرکت مورد بررسی قرار میگیرد.

6-شاخص بازدهی نقدی و قیمت:

شاخص بازدهی شرکت ها بر اساس بازدهی شرکت ها در سود خالص و قیمت سهام آن شرکت میباشد.

نکته: شما پس از تحلیل شاخص های بورس برای نتیجه گیری نهایی برای خرید سهام مورد نظر خود باید سود آن سهم را پیش‌بینی کنید که برای پیش‌بینی سود سهام روش هایی وجود دارد که شما برای استفاده از این روش ها باید با واژ‌ه‌ای به نام سال‌مالی آشنا بشید!

سال مالی در بورس چیست؟

بازه زمانی حساب و کتاب یا همان سال مالی نشان دهنده عملکرد آن شرکت در یک سال کاری است و میزان سود دهی و ی ضرر هایی که آن شرکت در یک سال گذشته دیده است را نشان میدهد، البته این نکته را فراموش نکنید که یک سال مالی صرفا همیشه بازه یکساله ندارد و در بورس بین‌المللی برخی از شرکت ها هستند که سال مالی خود را در بازه های 6 ماهه و یا 8 ماهه میگیرند و صرفا همیشه نباید یک سال زمان ببرد،ولی خب مرسوم این است که سال مالی در بازه زمانی یک سال باشد و اگر خواستار به تغیر آن هستند باید زیر نظر مدیران و سهام داران آن شرکت این امر را به تصویب برسانند که سال مالی آن شرکت بازه یکساله داشته باشد یا 6 ماهه و یا 8 ماهه و همان طور که گفته شد این بر اساس توافق بین سهام داران و هیئت مدیره است که چه بازه زمانی را انتخاب کنند و این را به خاطر داشته باشید که هرچه مدت زمان آن بیشتر باشد پیش بینی ها در رابطه با آن سهم در سال آینده دقیق تر است ! حالا جدا از این مباحث اصلا چرا برای محاسبه سال مالی،یکسال باید بگذرد؟ چون که سهام داران و هیئت مدیره باید گزارشات خود را در رابطه با عملکرد شرکت در طول این یکسال بدهند و آینده آن شرکت را در طول سال آینده پیش بینی کنند و آن را ارائه دهند که آن پیش بینی بر اساس عملکرد یک سال گذشته آن شرکت است. و همانطور که گفتیم هرچه مدت زمان سال مالی بیشتر باشد پیش بینی ها دقیق تر است!

و حالا روش هایی که برای پیش‌بینی‌ سود سهام به آنها نیاز دارید را در پایین برای شما ذکر کردیم.

سود هر سهم و یا همان (EPS):

شما برای خرید یک سهام از شرکت مورد نظرتان باید مقدار سود هر سهم از آن شرکت که بر اساس تحلیل دوره های مالی آن شرکت در طول دوره های کاریش چه در دوره های گذشته و چه در زمان حال است حساب کنید که روش محاسبه آن این است که سود خالص آن سهام را بعد از کسر مالیات بر تعداد سهام تقسیم کنید و متوجه شوید هر سهم چقدر سود دهی دارد.

انواع (EPS):

EPS دنباله‌دار:

این نوع از EPS بر اساس 12 ماه گذشته آن سهم تحلیل و محاسبه میشود که اعداد حقیقی در آن محاسبه میشود و منظور از اعداد حقیقی اعدادی از روند سودی یا ضرر گذشته شرکت به وجود آمده است در دسترس هستند .

EPS پیشبینی شده:

در این تحلیل شما سود هر سهمه شرکت را در سال مالی جاری که قراره شروع شود پیش بینی و یا حدس میزنید. و به این موضوع هم خیلی توجه کنید که سود پیش بینی شده تاثیر بسیار زیادی بر روی قیمت آن سهام در آینده دارد!

EPS تحقق یافته:

شما در این تحلیل یک برگشت به گذشته میزنید و در تحقیقات خود اعداد و ارقامی که سود هر سهم در سال های اخیر داشته است را چک میکنید و طبق آن سهم شرکت هارا میخرید.

نسبت (P/E) یا Price EPS :

روش محاسبه این نسبت به این گونه است که قیمت فعلی هر سهم تقسیم بر EPS همان سهم است که این نسبت به شما نشان میدهد که چند سال طول می‌کشد تا سرمایه‌ای که شما بابت سهام پرداخت کرده‌اید ، از طریق سودهای شرکت به شما بازگردد.

یک سوال مهم! چرا باید در بورس سود سهام را محاسبه و یا پیش بینی کنیم؟

پس از پیش بینی سود سهم هر شرکت باید تغیرات سود آن سهم را در طول یک سال مالی بسنجیم که به این کار تعدیل سود میگویند!

تعدیل سود: تغیرات اعمال شده در سودی که پیش‌بینی کردید که سهم آن شرکت به شما در طول یکسال بدهد ، که یک مقدار نزدیک به واقعیت است.

نکته بسیار قابل توجه این است که تعدیل مثبت و منفی هر دو تاثیر بسیار زیادی بر روی قیمت معاملاتی آن سهم دارند.

البته سهام داران و هیئت مدیره برای پیش بینی سود شرکتشان در سال جاری نیازمند به تشکیل یک مجمع سالیانه دارند

چون که در مجمع سالیانه سهام داران و هیئت مدیره با تشکیل جلسه و گردهمایی باید عملکرد خود را در طول سال مالی گذشته ارائه دهند و حتما باید این جلسه حداکثر تا 4 ماه پس از پایان سال مالی شرکت باید تشکیل شود و پس از آن باید سود پیش بینی شده را در سال آینده ارائه دهند.

و حالا سوالی که برای شما مخاطب عزیز پیش می‌آید این است که اگر بعد از تحلیل های انجام شده و خرید آن سهم، آن سهم دچار ضرر و یا ریزش قیمت شود چه باید کرد؟

تاثیر تعداد سهم های خریداری شده بر سود شما:

شما پس از خرید سهام،دارای یک سبد خرید در بورس میشود و نکته هایی که باید رعایت کنید که اگر در خرید سهمی ضرر کردی آن ضرر به طوری دیگر جبران شود و این راهکار این است که شما تعداد سهام بیشتری از شرکت های متفاوت خرید کنید و چند سهم از چند شرکت مختلف داشته باشید و این کار باعث میشود که شما اگر در یکی از سهم های خرداری شده ضرر کردید، سهم های دیگر با سودی که به شما میرسانند این ضرر را جبران کند،پس این سخن برادرانه را از شفیعی‌ارز به گوش داشته باشید که هرچه تعداد سهام بیشتری داشته باشید ضرر کمتر و سود بیشتری خواهید داشت!

مثال : شما همزمان سهام 10 شرکت را خریده‌اید و به طور غیر منتظره در 3 تا از سهام شرکت هایی که خرید کردید ضرر میکنید و نکته مثبت کار شما اینجا است که سهام 7 شرکت دیگر را خرید کردید و سود آنها باعث میشود که شما ضرر مالی نبینید و صرفا از مقدار سود شما کم میشود،ولی نکته قابل توجه این ماجرا اینجاست که شما هیچ ضرر مالی ندید! تا اینجا برای شما بازار بورس را تعریف کرده و انواع بازارهای آن و شناسایی بهرین سهام برای خرید را برای شما توضیح دادیم و حالا میخواهیم برای شما در ادامه اینکه چه مقدار پول را برای شروع خرید و فروش سهام در بازار بورس نیاز دارید و اینکه چگونه از کجا باید این سهام را خرید و فروش کنید را برای شما توضیح دهیم!

میزان سرمایه اولیه مورد نیاز برای ورود به بازار بورس چقدر است؟

ببینید شما برای ورود به بازار بورس حالا چه بورس ایران و یا بورس بین‌المللی با یک مقدار پول پایه و تعیین شده توسط سازمان بورس باید وارد بازار شوید و نمیتوانید از این مقدار پول کمتر سرمایه گذاری کنید و این مقدار در بورس ایران 500 هزارتومان و در اکثر بورس های بین‌المللی 10 دلار برای شروع کار خود و خرید فروش سهام نیاز دارید.

چرا برای خرید و فروش سهام بورس نیاز به مراجعه به شرکت‌های کارگزاری یا بنگاه‌های بورس را داریم؟

شما برای خرید سهام شرکت‌هایی که در بورس سهام خود را به فروش میگذارند نیازمند به مراجعه به وب سایت های شرکت های کارگزاری یا بنگاه‌های بورس دارید.

چرا؟چون شرکت‌های کارگزاری و بنگاه‌های بورس وکیل تام‌الاختیار شما و شرکت فروشنده سهام هستند و خرید و فروش را برای شما و شرکت ها انجام میدهند و در کنار آن به شما در خرید سهام مشاوره میدهند.

بعد از مراجعه به وب سایت های شرکت‌های کارگزاری باید ببینید که چه نماد هایی در بازار بورس عرضه شده‌اند!

نهاد بورس:

همان نهاد یا کدبورس آن شرکتی است که شما قصد خرید سهام آن شرکت را دارید و این را به یاد داشته باشید که حتما قبل از خرید آن سهم کد آن شرکت را استعلام بگیرید، شما میتوانید در سایت (tsetmc.com) کد آن شرکت را استعلام بگیرید.

حالا بیاید باهم چندتا از برترین کارگزاری ها را باهم ببینیم:

در بورس ایران:

1- کارگزاری آگاه که جزو بهترین کارگزاری ها است

2- کارگزاری دنیای نوین

3- کارگزاری فارابی

4-کارگزاری مفید

5-کارگزاری رضوی

6- کارگزاری بانک پاسارگاد

7- کارگزاری حافظ

8- کارگزاری بورسیران

9- کارگزاری رابین

10- کارگزاری نهایت نگر

این 10 کارگزاری جزو برترین کارگزاری های بورس ایران هستند.

در بورس بین‌المللی:

1- اینتراکتیو بروکر

2- ترید استیشن

3- سوئیس کوت

4- فرست ترید

5- تریدینگ 212

و این هم از بروکر های بین‌المللی در اکثر کشور ها فعالیت میکنند.

حالا شما بعد از اینکه سرمایه اولیه خود را فراهم کردید و سهم مورد نظر خود را خریده‌اید باید بدانید که چه مقدار از سود سهام شما توسط شرکت به شما پرداخت میشود؟

تعریف سود تقسیمی یا همان DPS:

به محاسبه‌ی سودی گفته میشود که پس از پرداخت و کسر مالیات به ازای هر سهم توسط شرکت ها به سهامداران پرداخت میشود و مقداری از سود توسط شرکت ها به عنوان اندوخته نگهداشته میشود،به آن DPS گفته میشود.

حالا به نکته‌ای که به شما میگوییم به خوبی دقت کنید!

اختلاف رقم بین EPS و DPS که از نوع قانونی یا عادی است که اندوخته قانونی، سهمی است که سود کرده و طبق قانون بورس در شرکت ذخیره میشود و باقی میماند.

طبق قانون بورس اوراق بهادر:

شرکت ها موظف‌ هستند که توی هر دوره مالی یا سال مالی 5 درصد از سود خودشان را اندوخته کنند تا زمانی که جمع مبلغ اندوخته به 10 درصد سرمایه شرکت برسد که پس از آن نیازی به انباشته کردن سود نیست.

و حالا! چون به دلیل توسعه شرکت ها در طول زمان و ثابت نماندن سرمایه اولیه شرکت ها، قیمت سهام شرکت افزایش می‌یابد و معمولا اندوخته قانونی به میزان حداکثر نمیرسد و بر همین اساس اندوخته عادی، مقدار سودی است که بر اساس نظر هیئت مدیره در شرکت پس‌انداز میشود. و حالا طبق ماده 90 اصلاحیه قانون تجارت شرکت های بورسی موظف هستند که حداقل 10 درصد از سود خالص سهام را بین سهام داران تقسیم بکنند و همچنین بر اساس قانون تجارت در صورت تصویب در مجمع عمومی عادی سالانه سود تصویب شده باید حداکثر ظرف 8 ماه از تاریخ تصویب ،به سهامداران پرداخت شود.

جمع بندی:

ما در این مقاله مفاهیم پایه بازار بورس را برای شما توضیح دادیم و در مقالات بعدی برای شما توضیح داده میشود که بین بورس بین‌المللی و بورس ایران چه تفاوت هایی در سود رسانی و … وجود دارد.